دوره 36، شماره 3 - ( 1400 )
جلد 36 شماره 3 صفحات 303-291 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1400/2/10 | پذیرش: 1400/3/5 | انتشار: 1400/6/30
دریافت: 1400/2/10 | پذیرش: 1400/3/5 | انتشار: 1400/6/30
Rights and permissions
Authors
منا رضائی انور1، ریحانه آشتیانی2، علی جهانی*3
1- گروه آموزشی محیط زیست، دانشکده فنی مهندسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- گروه طراحی محیط، پردیس فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، تهران، ایران
2- گروه طراحی محیط، پردیس فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، تهران، ایران
چکیده (3507 مشاهده)
اهداف: کاهش آسیبپذیری شهر در زمان بحران و مواقع اضطراری بخشی از مأموریت طراحی شهری محسوب میشود. از اینرو، تدابیر پدافند غیرعامل برای کاهش آسیبپذیری شهرها در زمان بحران، توسعه یافته است. هدف از این بررسی، شناسایی عوامل موثر بر پدافند غیرعامل در عملکرد فضاهای شهری در محدوده میدان انقلاب تهران بود.
روششناسی: این تحقیق بر مبنای روش طراحی مبتنی بر شواهد در محدوده میدان انقلاب تهران در سال ۱۳۹۹ انجام شد. برای این منظور ابتدا نمونههای موردی و تحقیقات پیشین بررسی شدند و پس از آن اقدام به استخراج شاخصهای آسیبپذیری شد. سپس این شاخصها با استفاده از روش AHP و بهرهگیری از نظر متخصصین و کارشناسان در حوزه شهرسازی، مدیریت شهری و پدافند غیرعامل، نسبت به یکدیگر وزندهی شدند و اهمیت هر یک نسبت به دیگری مشخص شد. وزن هر یک از عناصر در لایههای مربوط در سیستم مکانی اعمال شد و با نرمافزار GIS ۱۰.۸، اقدام به پهنهبندی آسیبپذیری برای هر یک از شاخص های اصلی شد.
یافتهها: در محدوده انقلاب، شاخصهای آسیبپذیری بهترتیب عبارت بودند از: شریان حیاتی (آب، برق، گاز، مخابرات و جایگاه سوخت)، ساختار کالبدی (تراکم ساختمان، بافت و عرض معابر)، مراکز امداد (بیمارستان و آتشنشانی)، شبکه دسترسی و حمل و نقل (مترو، اتوبوسرانی و حجم ترافیک)، جمعیت در معرض خطر (تراکم جمعیت)، تمرکز فعالیت (آموزشی و فرهنگی، تجاری-اداری، سینما، مسجد و کلیسا) و مراکز سیاسی-امنیتی (مراکز نظامی، مراکز قوه قضایی، سفارت و دادگستری) در ماتریس ارزیابی آسیبپذیری محدوده مورد مطالعه مشخص شد که آسیبهایی چون آتشسوزی، مشکل در امدادرسانی در زمانهای بحران و مشکلات ترافیکی در تمامی شاخص های ذکرشده مشکل ایجاد خواهد کرد و در نهایت، نقشه نهایی آسیبپذیری محدوده مورد نظر بهدست آمد.
نتیجهگیری: بر اساس ملاحظات و اصول پدافند غیرعامل آسیبپذیری محدوده مورد مطالعه در وضعیت بحران افزایش مییابد.
روششناسی: این تحقیق بر مبنای روش طراحی مبتنی بر شواهد در محدوده میدان انقلاب تهران در سال ۱۳۹۹ انجام شد. برای این منظور ابتدا نمونههای موردی و تحقیقات پیشین بررسی شدند و پس از آن اقدام به استخراج شاخصهای آسیبپذیری شد. سپس این شاخصها با استفاده از روش AHP و بهرهگیری از نظر متخصصین و کارشناسان در حوزه شهرسازی، مدیریت شهری و پدافند غیرعامل، نسبت به یکدیگر وزندهی شدند و اهمیت هر یک نسبت به دیگری مشخص شد. وزن هر یک از عناصر در لایههای مربوط در سیستم مکانی اعمال شد و با نرمافزار GIS ۱۰.۸، اقدام به پهنهبندی آسیبپذیری برای هر یک از شاخص های اصلی شد.
یافتهها: در محدوده انقلاب، شاخصهای آسیبپذیری بهترتیب عبارت بودند از: شریان حیاتی (آب، برق، گاز، مخابرات و جایگاه سوخت)، ساختار کالبدی (تراکم ساختمان، بافت و عرض معابر)، مراکز امداد (بیمارستان و آتشنشانی)، شبکه دسترسی و حمل و نقل (مترو، اتوبوسرانی و حجم ترافیک)، جمعیت در معرض خطر (تراکم جمعیت)، تمرکز فعالیت (آموزشی و فرهنگی، تجاری-اداری، سینما، مسجد و کلیسا) و مراکز سیاسی-امنیتی (مراکز نظامی، مراکز قوه قضایی، سفارت و دادگستری) در ماتریس ارزیابی آسیبپذیری محدوده مورد مطالعه مشخص شد که آسیبهایی چون آتشسوزی، مشکل در امدادرسانی در زمانهای بحران و مشکلات ترافیکی در تمامی شاخص های ذکرشده مشکل ایجاد خواهد کرد و در نهایت، نقشه نهایی آسیبپذیری محدوده مورد نظر بهدست آمد.
نتیجهگیری: بر اساس ملاحظات و اصول پدافند غیرعامل آسیبپذیری محدوده مورد مطالعه در وضعیت بحران افزایش مییابد.
واژههای کلیدی: