دوره 36، شماره 4 - ( 1400 )
جلد 36 شماره 4 صفحات 390-383 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1400/2/5 | پذیرش: 1400/5/30 | انتشار: 1400/9/30
دریافت: 1400/2/5 | پذیرش: 1400/5/30 | انتشار: 1400/9/30
Rights and permissions
Authors
محمدعلی فیروزی*1، احمد پوراحمد2، مهیار سجادیان1
1- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده (4304 مشاهده)
اهداف: رشد هوشمند شهری، الگویی جامع‌نگر بوده که سعی در هدایت رشد شهرها با کمترین عواقب منفی دارد. پژوهش حاضر نیز با هدف سنجش وضعیت کنونی کلان‌شهر اهواز به‌لحاظ تناسب با شاخص‌های در دسترس رشد هوشمند شهری انجام یافت.
روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی با رویکردی کمی-تحلیلی در سال ۱۴۰۰ انجام یافت که شامل مناطق هشت‌گانه کلان‌شهر اهواز بود. برای انتخاب شاخص‌ها از مطالعات اسنادی و نظری استفاده شد. شاخص‌های ۵۴گانه رشد هوشمند شهری در مقیاس این مناطق و در چهارچوب ۴ شاخص کالبدی-کاربری اراضی، اجتماعی-اقتصادی، دسترسی-حمل‌ونقل و زیست‌محیطی با استفاده از ترکیبی از آزمون‌های شاپیرو-ویلک، کولموگروف-اسمیرنف و t تک‌نمونه‌ای و نیز ضریب پراکندگی و روش ویکور تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: رشد در کلان‌شهر اهواز، هوشمند نبود و مابین مناطق و نیز شاخص‌ها در این کلان‌شهر تفاوت وجود داشت. در ارتباط با تناسب مناطق کلان‌شهر اهواز با شاخص‌های رشد هوشمند شهری نیز، در شاخص کالبدی، منطقه ۷، اول و منطقه ۸، آخر؛ در شاخص اجتماعی-اقتصادی، منطقه ۲، اول و منطقه ۶، آخر؛ در شاخص دسترسی-حمل‌ونقل، منطقه ۴، اول و منطقه ۶، آخر؛ در شاخص زیست‌محیطی، منطقه ۴، اول و منطقه ۶، آخر و در شاخص تلفیقی، منطقه ۴، اول و منطقه ۶، آخر بود. همچنین وضعیت شاخص زیست‌محیطی نسبت به سایر شاخص‌ها نامناسب‌تر بود؛ هر چند که سایر شاخص‌ها نیز دارای وضعیت مناسبی نبودند.
نتیجه‌گیری: منطقه ۶ و در میان شاخص‌های رشد هوشمند شهری، شاخص زیست‌محیطی، دارای نامناسب‌ترین وضعیت هستند. همچنین شاخص دسترسی-حمل‌ونقل بیشترین اثر را بر کاهش فاصله بین مناطق خواهد داشت، لذا ارتقای این سه باید در اولویت باشد.
روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی با رویکردی کمی-تحلیلی در سال ۱۴۰۰ انجام یافت که شامل مناطق هشت‌گانه کلان‌شهر اهواز بود. برای انتخاب شاخص‌ها از مطالعات اسنادی و نظری استفاده شد. شاخص‌های ۵۴گانه رشد هوشمند شهری در مقیاس این مناطق و در چهارچوب ۴ شاخص کالبدی-کاربری اراضی، اجتماعی-اقتصادی، دسترسی-حمل‌ونقل و زیست‌محیطی با استفاده از ترکیبی از آزمون‌های شاپیرو-ویلک، کولموگروف-اسمیرنف و t تک‌نمونه‌ای و نیز ضریب پراکندگی و روش ویکور تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: رشد در کلان‌شهر اهواز، هوشمند نبود و مابین مناطق و نیز شاخص‌ها در این کلان‌شهر تفاوت وجود داشت. در ارتباط با تناسب مناطق کلان‌شهر اهواز با شاخص‌های رشد هوشمند شهری نیز، در شاخص کالبدی، منطقه ۷، اول و منطقه ۸، آخر؛ در شاخص اجتماعی-اقتصادی، منطقه ۲، اول و منطقه ۶، آخر؛ در شاخص دسترسی-حمل‌ونقل، منطقه ۴، اول و منطقه ۶، آخر؛ در شاخص زیست‌محیطی، منطقه ۴، اول و منطقه ۶، آخر و در شاخص تلفیقی، منطقه ۴، اول و منطقه ۶، آخر بود. همچنین وضعیت شاخص زیست‌محیطی نسبت به سایر شاخص‌ها نامناسب‌تر بود؛ هر چند که سایر شاخص‌ها نیز دارای وضعیت مناسبی نبودند.
نتیجه‌گیری: منطقه ۶ و در میان شاخص‌های رشد هوشمند شهری، شاخص زیست‌محیطی، دارای نامناسب‌ترین وضعیت هستند. همچنین شاخص دسترسی-حمل‌ونقل بیشترین اثر را بر کاهش فاصله بین مناطق خواهد داشت، لذا ارتقای این سه باید در اولویت باشد.
واژه‌های کلیدی: