طراحی مدل مکانی ارزیابی حوادث شبکه فاضلاب شهری در شهرهای دارای بافت تاریخی، نمونه موردی: شهر اصفهان
|
فرهاد کتیرایی1، علیرضا قراگوزلو*2، علی اصغر آلشیخ3، امیرهومن حمصی4 |
1- گروه سنجش از دور و GIS-RS، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و نحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران 2- گروه ژئوتکنیک و حمل و نقل، دانشکده عمران، مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران 3- گروه سیستم اطلاعات مکانی، دانشکده ژئودزی و مهندسی زمین شناسی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران 4- گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران |
|
چکیده: (5229 مشاهده) |
اهداف: گسترش شهرها در سالهای اخیر باعث افزایش ساخت وسازهای بیرویه در اطراف بناهای تاریخی شده و در نتیجه سبب بروز مشکلاتی از قبیل نشت رطوبت به داخل پی بناهای تاریخی شده است. استان اصفهان با دارا بودن بناهای تاریخی با قدمت بیش از ۴۰۰ سال اولین شهری است که شبکه فاضلاب در آن اجرا شده است. در سالیان اخیر برخی از این آثار در معرض رطوبت ناشی از تاسیسات قدیمی و فرسوده قرار گرفته اند؛ بنابراین غلبه بر این مشکل نیازمند طراحی یک مدل مکانی مبتنی بر فناوری هوشمند در بهرهبرداری از شبکه فاضلاب شهری است.
روششناسی: این مدل براساس تلفیق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) براساس شاخص *Getis ord GI طراحی گردید. پس از ترکیب نتایج حاصل از این تلفیق با انجام تحلیل آماری، با استفاده از آزمونهای غیرپارامتری کندال و اسپیرمن، حوادث فاضلاب و احتمال وقوع آنها در محدوده بافتهای تاریخی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافتهها: این مدل قابلیت ارزیابی حوادث فاضلاب قبلی و پیشبینی احتمال وقوع حوادث آینده در بافت تاریخی شهرها را دارا است. چنین مدلی یک ماهیت تجربی (Empirical) دارد و در نتیجه در صورت وقوع هرگونه حادثه در آینده قابل به روزرسانی خواهد بود. همچنین این مدل قابل تعمیم به کلیه شهرهای دارای بافت تاریخی است که نفوذ نم و رطوبت ناشی از شبکههای فاضلاب شهری باعث آسیبدیدگی بناهای تاریخی آنها شده است. تلفیق شاخص *Getis ord Gi و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نوآوری ویژه این پژوهش محسوب میشود.
نتیجهگیری: در منطقه مورد مطالعه، نوع خاک، زیرساختهای نامناسب، لولههای فاضالب فرسوده قطر کم لولهها و تراکم جمعیت به عنوان مهمترین عوامل وقوع حوادث در شبکه فاضلاب در منطقه مطالعاتی تعیین گردید. |
|
واژههای کلیدی: مدل مکانی، شبکه فاضلاب، سیستم اطلاعات جغرافیایی، بافت تاریخی، شاخص* Getis ord Gi |
|
متن کامل [PDF 1535 kb]
(915 دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
برنامهریزی شهری دریافت: 1399/9/19 | پذیرش: 1399/12/2 | انتشار: 1400/3/26
|
* نشانی نویسنده مسئول: تهران، اوین، میدان شهید شهریاری، دانشگاه شهید بهشتی. کد پستی: 1983969411 |
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|